Oceń wpis  oddane głosy: 0 / 0

Choć w cz.2 sugerowałem, że kolejna część poświęcona będzie praktycznym rekomendacjom dla polityki gospodarczej, postanowiłem jednak wcześniej posłużyć się małym przykładem celem zobrazowania opisanych w poprzednich częściach powiązań pomiędzy inwestycjami a oszczędnościami (realnymi) i finansowaniem. Rozpatrywany przypadek dotyczy inwestycji (zakup maszyny) dokonanej w danym kraju przez firmę. Możliwe sytuacje są następujące:

1. Inwestycji dokonuje firma z lokalnym kapitałem (rezydent), a jej finansowanie odbywa się:

• w wariancie 1a – ze środków własnych
• w wariancie 1b – z kredytu w lokalnym banku
• w wariancie 1c – z kredytu zaciągniętego za granicą

2. Inwestycji dokonuje firma zagraniczna (nierezydent), a finansowanie odbywa się:

• w wariancie 2a – ze środków własnych (lokalnej spółki zależnej)
• w wariancie 2b – z kredytu w lokalnym banku
• w wariancie 2c – z kredytu zaciągniętego za granicą

We wszystkich tych sytuacjach wiemy już w jaki sposób odbywać się będzie finansowanie. Odpowiedzi wciąż wymaga pytanie o oszczędności, czyli określenie gdzie w konsekwencji danej inwestycji dojdzie do zaniechania konsumpcji.

Idąc po kolei:

W wariancie 1a zaniechanie konsumpcji będzie mieć miejsce poprzez sam akt inwestycji, a więc niejako w firmie (to co zostanie przeznaczone na inwestycję nie będzie mogło zostać wydatkowane na konsumpcję), inwestycji towarzyszą więc lokalne oszczędności. Warto też zauważyć, że wydatek poniesiony przez firmę wywoła dodatkowe przepływy w gospodarce, różne w zależności od tego czy maszyna kupowana jest w kraju czy za granicą. Pomińmy je jednak w tym wariancie

W wariancie 1b nie można mówić o zaniechaniu konsumpcji poprzez akt inwestycji, gdyż nie pochłania to żadnych środków firmy. Przyjmując, że kredyt został wykreowany „z niczego” nie można też mówić o zaniechanej konsumpcji w innych sektorach. Dlatego też w tym przypadku trzeba odwołać się do efektów wtórnych związanych z inwestycją. Istotne staje się tu  rozróżnienie na zakup w kraju i zakup za granicą. Jeśli zakup maszyny dokonywany jest w kraju (podwariant 1b-1), to wygenerowany w ten sposób  strumień dochodów (przeradzający się w zyski i płace) prowadzi do ostatecznego powstania oszczędności w praktyce we wszystkich sektorach gospodarki (w gospodarstwach na poziomie krańcowej stopy oszczędzania, w budżecie jako efekt wyższych podatków itd.). Mamy więc niejako do czynienia z „wykreowaniem” oszczędności z dodatkowych dochodów, których bez inwestycji by nie było. Nieco inaczej wygląda sytuacja, jeśli inwestycja polega na zakupie maszyny za granicą (1b-2). Wówczas nie ma dodatkowego strumienia dochodów w gospodarce. Mamy natomiast do czynienia z zaniechaniem konsumpcji za granicą (potrzebnego do wyprodukowania dobra inwestycyjnego). W tym przypadku krajowym inwestycjom towarzyszy więc wykorzystanie oszczędności zagranicy i to pomimo faktu, że finansowanie było krajowe!

W wariancie 1c, zakładając zakup maszyny w kraju (1c-1) mamy do czynienia z wykreowaniem lokalnych oszczędności pomimo zagranicznego finansowania. Z kolei w przypadku zakupu maszyny za granicą (1c-2) zarówno finansowanie jak i oszczędności są zagraniczne

Przejdźmy teraz do inwestycji dokonywanej przez nierezydenta.

W wariancie 2a mamy do czynienia z inwestycją nierezydenta finansowaną z jego własnych środków (a więc przez zagranicę), czemu towarzyszy zaniechanie konsumpcji (oszczędności) przez nierezydenta.

W wariancie 2b mamy do czynienia z lokalnym finansowaniem, a to gdzie dochodzi do zaniechania konsumpcji zależy od tego czy zakupiona maszyna jest krajowa (2b-1) czy zagraniczna (2b-2). Jeśli krajowa, to zostają wykreowane lokalne oszczędności, jeśli zagraniczna to zaniechanie konsumpcji (oszczędności) ma miejsce za granicą.

Wreszcie w wariancie 2c finansowanie inwestycji nierezydenta jest zagraniczne, a zaniechanie konsumpcji (oszczędności) występuje bądź w kraju (gdy zakup lokalnej maszyny – 2c-1) bądź za granicą (zakup maszyny zagranicznej – 2c-2).     

Podsumowanie wszystkich wariantów z punktu widzenia tego skąd pochodzą inwestycje, finansowanie i oszczędności zawiera poniższa tabela.

Już ten prosty przykład pokazuje, że zależności pomiędzy inwestycjami, finansowaniem i oszczędnościami potrafią być bardzo złożone. Dodatkowo na przykładzie tym można dostrzec jeszcze jeden ważny wymiar; z punktu widzenia bilansu lokalnych oszczędności i inwestycji bardzo ważne jest to, jaki jest charakter tej ostatniej. W szczególności czy dobra kapitałowe (maszyny, środki transportu, usługi budowlane, itd.) nabywane w procesie inwestycji są lokalne czy też pochodzą z importu. W tym drugim przypadku oznacza to wykorzystywanie oszczędności zagranicy, a nie tych lokalnych.