Lektura na długi weekend :-)
 Oceń wpis
   

Przy okazji długiego weekendu zachęcam do lektury bardzo ciekawych publikacji podsumowujących X Kongres Obywatelski. Można je znaleźć na stronie: http://www.kongresobywatelski.pl/category/publikacje/ksiazki.

Zbiór obejmuje 4 tomy:

1) „Polska jutra - chcemy i możemy być lepsi.”

2) „Kompetencje przyszłości – jakich postaw i umiejętności potrzebujemy?”

3) „Polska lokalna – jak się rozwijać?”

4) „Na jakich wartościach oprzeć rozwój Polski?”

W pierwszym tomie znalazły się także moje przemyślenia (tekst: „Drugi etap doganiania. Ku gospodarce opartej na kapitale i wiedzy.”). Poniżej ich początkowy fragment.

 

„W kontekście gospodarczym minione 25 lat można uznać za umiarkowany sukces. Polska gospodarka rozwijała się w solidnym tempie i dokonała znaczącej konwergencji jeśli chodzi o poziom dochodów;  PKB per capita Polski - z uwzględnieniem parytetu siły nabywczej - wzrósł z ok. 30% poziomu Niemiec do 55%. Równocześnie jednak trzeba zauważyć, że nie udało się zbudować silnej, lokalnej bazy kapitałowej a wzrost gospodarki był mocno skorelowany ze wzrostem jej zadłużenia (tylko w przeciągu ostatnich 10 lat zadłużenie gospodarki – wszystkich sektorów – wzrosło w relacji do PKB o 55 p.p.). Generalnie jednak trzeba ocenić, że wykorzystaliśmy szansę jaką było włączenie naszego kraju w obieg globalnej gospodarki i rozwój oparty na imitacji, niskich kosztach pracy i przenoszeniu zasobów z rolnictwa do bardziej produktywnej działalności. Przebrnęliśmy przez pierwszy – łatwiejszy – etap doganiania najlepiej rozwiniętych gospodarek. Przed nami wyzwanie zrobienia drugiego kroku, który jest dużo bardziej wymagający; zbudowanie gospodarki opartej na kapitale i wiedzy.

W którym miejscu jesteśmy?

Choć z punktu widzenia dochodów nadrobiliśmy w minionych 25 latach istotny dystans, to warto sobie uświadomić, że wciąż pozostajemy stosunkowo mało wyrafinowaną gospodarką, której konkurencyjność  w globalnym świecie  opiera się na niskich kosztach (płacach). Pozycjonuje nas to jako konkurencyjnego wytwórcę stosunkowo prostych wyrobów, nie rzadko w roli bezimiennego poddostawcy globalnych koncernów. Takie pozycjonowanie to w dużej mierze pochodna tego czym dysponujemy. W gronie członków Unii Europejskiej należymy do tych, którzy biorąc pod uwagę paletę czynników wytwórczych są zasobni w pracę, przy relatywnie ograniczonej dostępności kapitału i wiedzy. W efekcie nasz przemysł specjalizuje się w produkcji stosunkowo mało zaawansowanych wyrobów, a w przypadku tych bardziej zaawansowanych know-how pochodzi z reguły z zagranicy (od zagranicznego właściciela) i to tam jest rozwijany. Taka struktura przemysłu determinuje z kolei zapotrzebowanie na stosunkowo proste usługi, w efekcie cała gospodarka pozostaje na relatywnie niskim poziomie zaawansowania. Na przeciwległym biegunie znajdują się kraje relatywnie zasobne w kapitał i wiedzę, specjalizujące się w rozwijaniu i produkcji zaawansowanych wyrobów, co wymaga wykwalifikowanych kadr i pociąga za sobą wysokie wynagrodzenia. Ta złożoność sektora dóbr handlowalnych (dóbr podlegających międzynarodowej wymianie) przekłada się na ogólną złożoność ich gospodarek oraz wysoki poziom siły nabywczej powodując, że nawet stosunkowo proste usługi mogą być znacznie lepiej opłacane niż w Polsce. 

Trzecia grupa członków Unii obejmuje kraje, które znajdują się w procesie transformacji - przechodzenia od jednego do drugiego modelu. Co ciekawe w zasadzie wszystkie z nich doświadczały w ostatnich latach poważnych problemów gospodarczych. Potwierdza to wnioski płynące z całego świata, że przejście to stanowi olbrzymie wyzwanie. W skrajnych przypadkach (których nie brakuje) brak sukcesu w zwiększaniu zaawansowania sektora handlowalnego - a tym samym całej gospodarki – skutkuje koniecznością znacznej redukcji kosztów (płac), po to by odbudować konkurencyjność gospodarki w tradycyjnych – stosunkowo prostych – wyrobach. To właśnie ten scenariusz przerabiały w ostatnich latach kraje takie jak Grecja, Hiszpania czy Portugalia.

Demografia zwiększa presję na zmiany

Jako gospodarka dochodzimy dziś do miejsca, w którym – jak wskazują na to doświadczenia międzynarodowe - proste rezerwy rozwojowe przestają działać. W przypadku Polski ich wygasanie będzie jeszcze przyspieszone przez presję wynikającą z trendów demograficznych. Te ostatnie są ważne ponieważ depopulacja i starzenie się społeczeństwa będą mieć wpływ na zmiany w strukturze czynników produkcji; spadnie dostępność pracy i wzrośnie jej koszt, co będzie stanowić wyzwanie dla licznych w naszym kraju sektorów budujących swoje przewagi konkurencyjne w oparciu o tanią pracę. Ta sytuacja rodzi przed polską gospodarką olbrzymie wyzwanie przekształceń strukturalnych i wewnątrzsektorowych.

To wyzwanie wynika z faktu, że sektory tradycyjne (te obecne w naszym kraju, których międzynarodowa konkurencyjność wynika z obecnej struktury czynników produkcji) wymagać będą albo modernizacji  albo stopniowej likwidacji. Pierwszy przypadek dotyczy tych rodzajów działalności, gdzie poprzez zmianę struktury wykorzystania czynników produkcji (np. większe umaszynowienie tzn. większe wykorzystanie kapitału w stosunku do pracy) wciąż będzie można pozostać konkurencyjnym na poziomie międzynarodowym. Tam, gdzie nawet zmiana technologii okaże się niewystarczająca będziemy mieć do czynienia z wygaszaniem tego typu aktywności w Polsce.

Ta sytuacja nie musi oczywiście oznaczać katastrofy. ……………………”

 

Komentarze (0)
Jak mądrze wspierać małych Perspektywy wzrostu...


   

Najnowsze wpisy
2017-11-26 14:48 Optymizm Komisji
2017-11-15 20:40 Co po obecnym boomie?
2017-11-03 10:57 Kto będzie finansował (duże) firmy?
2017-10-22 16:03 Spokój na powierzchni oceanu
2017-10-14 09:15 MMŚP - motor napędowy gospodarki?
Najnowsze komentarze
2017-11-16 03:28
piotr janiszewski1:
Co po obecnym boomie?
CO...!!??? Kierunek ex ante pokazuje od wielu miesięcy SWIG80...!!!
2017-11-07 15:46
angling:
Kto będzie finansował (duże) firmy?
Crowdfunding też odpada w Polsce po ostatnim "incydencie" z Secret Service.
2017-11-05 08:29
artysta:
Kto będzie finansował (duże) firmy?
Najlepszy jest kredyt kupiecki.
O mnie
Andrzej Halesiak
Komentator polskiej rzeczywistości. Więcej na: linkedin: https://pl.linkedin.com/in/andrzej-halesiak-0b9363 Twitter: @AndrzejHalesiak