Oceń wpis  oddane głosy: 2 / 0

Przejęcie przez Santander BZ WBK stanowi prawdopodobnie kolejny krok w procesie wasalizacji polskiego sektora bankowego. Choć transakcja ta nie zmienia nic z punktu widzenia roli kapitału zagranicznego w sektorze (jeden zagraniczny właściciel zastępuje innego), jednakże BZ WBK charakteryzowała do tej pory relatywnie duża autonomia działania. Zgodnie z zapowiedziami nowego właściciela bardzo szybko się to jednak zmieni. Tym samym BZ WBK dołączy do szerokiego grona instytucji, które w praktyce stają się lokalnymi oddziałami swoich banków matek. Ten postępujący proces utraty autonomii przejawia się przenoszeniem na poziom grupy funkcji planowania strategicznego, decyzji kredytowych, kopiowaniem globalnych rozwiązań w zakresie oferty produktowej itd. W tej sytuacji lokalni menedżerowie w coraz większym stopniu sprowadzeni zostają do roli wykonawców poleceń centrali, a w coraz mniejszym są dziś kreatorami. W przypadku członków zarządu kluczowe staje się nie tyle myślenie o przyszłości banku, co zarządzanie relacjami z właścicielem, tak aby niespodziewanie nie zostać pozbawionym stanowiska.
Aby zrozumieć dlaczego proces wasalizacji nabrał ostatnio przyspieszenia trzeba się na chwilę zatrzymać przy sytuacji zagranicznych właścicieli polskich banków. Wciąż borykają się oni z konsekwencjami ostatniego kryzysu, a wielu z nich musi dostosować się do warunków narzuconych w ramach pomocy udzielonej przez państwo. Skutkuje to ograniczaniem ryzyka i skali działalności. Wymuszają je także zachodzące zmiany regulacyjne i rosnące opodatkowanie banków. Co więcej sytuacja makroekonomiczna wciąż pozostaje niepewna. Nawet jeśli scenariusz drugiego dna recesji się nie zmaterializuje, to w obliczu konieczności oddłużenia wielu gospodarek perspektywy wzrostu sektora bankowego pozostają słabe. W tej sytuacji priorytetem dla banków na Zachodzie nie jest dziś organiczny rozwój biznesu, a redukcja kosztów i poszukiwanie efektów skali (poprzez przejęcia). Za nimi z kolei idzie centralizacja wielu procesów oraz kopiowanie tego samego podejścia (one-size-fits-all) bez względu na specyfikę danego rynku.
W kontekście tych zmian warto zadać pytanie, czy są one korzystne dla polskiej gospodarki. W teorii większe zbliżenie lokalnych oddziałów do centrali powinno sprzyjać upowszechnianiu się w Polsce nowoczesnych rozwiązań. Ostatni kryzys pokazał jednak, że zachodnie modele bankowości nie zawsze stanowią najlepsze praktyki. Co więcej historia bankowości w Polsce pokazuje, że za największymi sukcesami stali zawsze nie zachodni, ale mający dobre wyczucie lokalnego rynku polscy menedżerowie. Niebezpieczne dla Polski jest również podejście „one-size -fits-all”. Polska gospodarka i sektor bankowy znajdują się w odmiennej sytuacji niż gospodarka i system bankowy w krajach rozwiniętych. Wciąż istnieje u nas duży potencjał rozwoju tradycyjnej bankowości, polska gospodarka nie stoi w obliczu konieczności oddłużania, a potrzeby klientów w Polsce znacząco różnią się od tych na Zachodzie.
Na koniec jeszcze o tym, kto może skorzystać na tych zmianach. Głównym beneficjentem będzie prawdopodobnie PKO BP. Bank ten, którego większościowym udziałowcem jest Skarb Państwa, umiejętnie wykorzystał ostatni kryzys do zwiększenia swoich udziałów rynkowych, a teraz stoi przed szansą budowania dalszych przewag konkurencyjnych w formie lepszego zrozumienia potrzeb lokalnego rynku i lepszego dostosowania oferty produktowej. Jeśli za tym pójdzie jeszcze sprawność operacyjna, to PKO BP wcale nie będzie musiał odczuwać skutków porażki w walce o BZ WBK. Wygranymi obecnych zmian mogą być także nowi gracze na rynku tacy jak Alior Bank. W ich przypadku kluczem do sukcesu powinna być większa elastyczność i szybkość reakcji na zmiany.